نورپردازی
نورپردازی
نورپردازی چیست؟
نورپردازی استفاده هدفمند نور برای رسیدن به جلوه‌های بصری یا زیبایی شناختی است. نورپردازی شامل به کارگیری هر دو نوع منبع نور مصنوعی مثل لامپ‌ها و چراغ‌ها و علاوه بر آن، نور طبیعی با بهره گرفتن از نور روز است. نورپردازی طبیعی مانند استفاده از پنجره، نورگیرهای سقفی یا طاقچه‌های نوری، گاهی به عنوان منبع اصلی نور در طول روز در ساختمان‌ها مورد استفاده قرار میگیرد و بنابراین به جای استفاده از نور مصنوعی، که عامل اصلی مصرف انرژی در ساختمان‌ها است، در مصرف انرژی صرفه‌جویی می کند. روشنایی مناسب می‌تواند به بهبود عملکردها در فضا کمک کند، فضا را زیباتر کند یا اثرات روانی مناسبی بر افراد دارد.
اهمیت نورپردازی
اهمیت نورپردازی بر هیچکس پوشیده نیست، نورپردازی مهمترین نکته ای است که برای لذت بردن از فضای داخلی آن نیاز دارید. نورپردازی تنها بخشی از دکوراسیون خانه نیست؛ بلکه عنصری عملکردی در اختیار شما قرار می‌دهد. بنابراین برای شما به عنوان یک صاحبخانه بسیار مهم است که همانقدر که به مبلمان و طرح‌های رنگی فکر میکنید، به نورپردازی منزل و روشنایی آن نیز اهمیت دهید. در نظر نگرفتن قوانین اساسی، می‌تواند فضای تاریک نامطلوبی ایجاد کند و منجر به مصرف بسیاربالای برق دارد. همچنین روشنایی مناسب، می‌تواند فضای خانه را کدر نشان دهدو باعث نارضایتی از جو خانه است و نتواند جزئیات معماری آن را برجسته کند. نورپردازی بخشی جدایی ناپذیر در معماری است و تعیین‌کننده‌ی زیبایی و کاربردی بودن محیط طراحی است و به همین علت نیازمند برنامه ریزی و مهارت های بالاست. تیم آریانور با تخصص و تجربه بالا بهترین تجربه را برای نورپردازی منازل شما به ارمغان می آورد.
اشتباهات نورپردازی
اشتباهاتی که هنگام به کارگیری نورپردازی باید به آن توجه کنید عبارتند از :
توجه نکردن به لایه ها : بیشتر افراد هنگام فکر کردن به د نورپردازی منزل، بر روی روشنایی محیطی متمرکز می شوند. در حالی که، استفاده از هر سه لایه نور اصلی، نور برجسته سازی و کمکی برای یک خانه بسیار کارآمد و حیاتی است. چراغ‌هایی که برای نور اصلی در نظر میگیرد، برای روشنایی کلی اتاق کاربرد دارند. چراغ‌های کمکی برای روشن کردن فضایی که در آن کارهای خاص انجام میدهیم، مانند خواندن و نوشتن، و چراغ برجسته ساز برای روشنایی قسمت‌های خاصی از یک اتاق استفاده میکنیم. این چراغ‌ها وقتی به صورت لایه‌ای استفاده و با وسایل جانبی جفت است، محیط را زیباتر کرده و عملکردی فوق العاده ارائه می‌دهند.
نادیده گرفتن کلیدهای دیمر : با به کارگیری کلیدهای دیمر امکان کم و زیاد کردن شدت نور وجود دارد. این کلیدها، روشی عالی برای افزایش عمر لامپ‌های شما هستند و در عین حال سطح نور کارآمد و مناسبی برای خانه ارائه می‌دهند تا با نیازها و حالات روز تغییر کند.
عدم توجه به سایه ها : زمانی که چراغ در جای نادرست قرار میگیرد، مشکلات زیادی به وجود می‌آورد. مثلا، فرض کنید اطراف پیشخوان آشپزخانه به آشپزی مشغول هستید و منبع نور اصلی شما مستقیما در بالا یا عقب قرار دارد. سایه‌ی شما در کل سطح کار قرار خواهد گرفت و دید شما را مشکل خواهد کرد. بنابراین بسیار مهم است که قبل از نصب چراغ‌ها، در مورد مناطق مختلف کار در اطراف خانه‌ی خود و طریقه ی به کارگیری آنها فکر کنید.
انتخاب چراغ با اندازه اشتباه : پیش از تهیه چراغ برای نورپردازی خانه، حتما زمانی کافی به برنامه ریزی اختصاص دهید. آویزان کردن لوستر یا چراغ آویز کوچک نه تنها منطقه را به اندازه‌ی کافی روشن نمی‌کند بلکه متناسب با محیط نیز به نظر نمی‌رسد. بنابراین باید اندازه‌ی چراغ و مقدار نور آن را متناسب با هر قسمت در نظر بگیرید.
رنگ اتاق : اهمیتی ندارد که از چند چراغ برای نورپردازی یک اتاق استفاده میکنید. در صورت تاریک بودن دیوارها احساس مناسبی ایجاد نمی شود. رنگ‌های روشن نور را منعکس می‌کنند و اتاق را روشن‌تر نشان می‌دهند، در حالی که رنگ‌های تیره نور را جذب می کنند و فضا را کسل کننده می کنند. رنگ اتاق همچنین می‌تواند میزان نور را تحت تاثیر قرار دهد. همچنین، رنگ دکوراسیون اتاق، مبلمان و کفپوش در روشنایی تاثیر می‌گذارد. زمان در نظر گرفتن سایر عناصر، به یاد داشته باشید که سطوح براق در انعکاس نور بسیار عالی هستند در حالی که رنگ‌های مات آن را جذب می‌کنند.
نورپردازی و معماری
نورپردازی با توجه به محیط صورت می گیرد. تعیین میزان نوری که هر اتاق و فضا نیاز دارد، باتوجه به فعالیت‌هایی است که قرار است در آن محل انجام شود. شما می توانید با توجه به اینکه کاربری مکان خصوصی یا عمومی است؛ سطح نور مورد نیاز را به صورت لیست تنظیم کنید. مثال:
نور بیشتر؛ لابی، آشپزخانه، اداره، فروشگاه، کلاس درس
نور کمتر؛ اتاق خواب، اتاق تلویزیون، گاراژ، کمد، حمام فضا با نور تعریف می‌شود.
فضا را با نور تعریف می‌کنند. لوکوربوزیه در این باره می‌گوید:
“معماری نوعی بازی استادانه، صحیح و باشکوه با حجم‌هایی است که توسط نور ظاهر می‌شوند. چشم‌های ما طوری ساخته شده که شکل‌ها را به‌وسیله‌ی نور ببیند.”
تکنیک‌های ساده‌ی طراحی می‌توانند کارآمدی ساختمان را افزایش داده و مکانی زیباتر، سالم‌تر و بهینه‌تر را ایجاد کنند.
نورپردازی در معماری چندین کاربرد دارد اما برای اعمال اثر هنری، هیچ قانونی سریع و سرراستی وجود ندارد. کاربردهای نور عبارت‌اند از:
روشنایی: توانایی دیدن اینکه چه اتفاقی در محیط در حال رخ دادن است. اگر افراد نتوانند سایرین یا اشیا را به درستی ببینند، طرح نور با شکست مواجه شده – مگر اینکه منظور خاصی از این طراحی وجود داشته باشد.
آشکارسازی شکل: تغییر درک نسبت به شکل‌ها در فضا، به ویژه عناصر سه‌بعدی.
تمرکز: هدایت کردن توجه عمومی به منطقه‌ای خاص و پرت کردن حواس‌ها نسبت به منطقه‌ای دیگر.
کنتراست: نورانی کردن یک شی یا ناحیه، طوری که نسبت به سایر عناصر محیط روشن‌تر باشد.
انجام کارهای خاص: سطح روشنایی مورد نیاز برای انجام کارهای مختلف بستگی میزان دید نسبت به کار و شرایط محیطی دارد.
نورپردازی در معماری به عنوان یک عنصر
- نورپردازی در معماری نقشی مرکزی را در طراحی محیط بصری بازی می‌کند.
- معماری، افراد و اشیا همگی با انعکاس نور قابل رویت است.
- نورپردازی در معماری روی سلامت ما، زیبایی محیط و احساس غالب در اتاق یا فضا تأثیر می‌گذارد.
- این نور است که در درجه‌ی اول پاسخ این سوال است : چی می‌بینید؟
- درک ما از معماری تحت تأثیر نور است:
- نور تعریف‌کننده‌ی منطقه‌ها و مرزهاست.
- نور باعث گسترش و تأکید اتاق‌ها می‌شود.
- نور ارتباط‌هایی را ایجاد می‌کند و یک محل را در محل دیگری مشخص می‌کند.
اهداف نورپردازی در معماری
- ایمنی
- عملکرد
- ارتقای ظاهری محیط برای تبلیغات
- برای تأکید روی یک ویژگی مانند یک مجسمه
- برای اجازه به انجام رخدادهای ورزشی طوری که تماشاچیان و بیننده‌های تلویزیونی بتوانند آن را ببینند
نورپردازی کتابخانه سیاتل
معمار کتابخانه‌ی عمومی سیاتل با دقت زیادی مقدار نیاز و استفاده از نور را در نظر گرفته تا برای هر فضا، ویژگی‌های خاصی را ایجاد کند. تمامی دیوار و سقف اتاق بزرگ مطالعه از شبکه‌ای از پنجره‌ها ساخته شده که مکانی روشن و عمومی را ایجاد می‌کنند. قفسه‌های کتاب دارای نورپردازی وظیفه‌ای هستند که به راحتی می‌توان آنها را تنظیم کرد. اتاق های گالری و خدمات رسانی نور کمتری دارند تا حالتی خصوصی‌تربه خودمیگیرد.
سناریویی برای نورپردازی
در طراحی یک فضای مسکونی، از نور مخفی در سقف‌ها استفاده نشده است زیرا سقف ساختمان‌های ایرانی کوتاه هستند و استفاده از نورمخفی باعث می‌شود بیننده به سرعت متوجه کوتاهی سقف شود. در نورپردازی پاشش نور طوری مدنظر قرار می گیرد که اوقات مختلف شبانه‌روز متفاوت باشد، به بیان مناسب تر، سناریویی دقیق با استفاده از نورهای مختلف. یکی از قسمت های مهم سناریو، این است که نباید نور دکوراتیو، نور اصلی باشد در غیر این صورت تمام فضای منزل به صورت سایه جلوه خواهند کرد.
باید به این نکته هم اشاره شود که اهمیت نورپردازی به مراتب بیشتر از لوستر است زیرا تنها تامین کننده نور فضای یک ساختمان، فقط لوستر نیست. توجه داشته باشیم که یکی از مراکز مهم که به محض ورود موردتوجه تازه واردان قرار میگیرد، لابی ساختمان است که در تمام دنیا با استفاده از لوسترهای جذاب و بزرگ، فضا را شکیل‌تر و جذاب‌تر می‌کنند. نورپردازی سقف اهمیت بالایی دارد زیرا سایر بخش‌های ساختمان را می‌توان با پرده، کف پوش، میز و تلوزیون و … تحت الشعاع قرار داد اما در مورد سقف کار چندانی جز نورپردازی دقیق و حرفه‌ای و استفاده از لامپ‌های مناسب نمی‌توان انجام داد. در طراحی فضا و یا منزل و پروژه‌ی نورپردازی از مهتابی و نور کم مصرف نمی کنند زیرا فضا را بسیار بی جلوه می‌کند و حتی موجب دوبینی و سردرد ساکنان است.